DE STILLE KEMPEN.

Op zaterdag 13 mei reed een bus Ruiseleedse “tuinhierders” richting de Antwerpse Kempen: naar Merksplas en Kalmthout. Van de vroegere stille Kempen schiet niet veel meer over. Ze zijn vervangen door de verkavelde Kempen. Heide maakte plaats voor grasland en mais. Grote veeteeltbedrijven en megaserres. De streek vaart er economisch wel bij.

Wanneer doorsnee burgers een dagje willen uitwaaien gaan ze naar de zee of naar de Ardennen. Het dagelijkse pad even verlatend. Niet zo bij de tuiniers. Als die er eens tussenuit knijpen, bezoeken ze andere tuinen. Indien die tuinen goed gekozen zijn, het gezelschap aangenaam is en het weer meezit, valt dat goed mee. Zoals bij deze “tuinhier” reis.

De eerste afstap was voor een bezoek aan “De Kleine Boerderij” te Merksplas: een plantentuin van 8 ha, restant van de landbouwschool van de vroegere landloperskolonie. Het voorbije decennium kwam de (zeer arme) grond in handen van lokale plantenliefhebbers die er een kleurrijke plantentuin aanlegden met bloei alom, maar ook met zeldzame bomen, vijvers, een boomgaard, een stukje kempisch heidelandschap met schapen, zelfs een bamboebos.

Een lokale vzw heeft hier iets unieks uit de zandgrond gestampt: een oase van schoonheid en rust. De achting ervoor groeit nog als men weet dat hun project mee gedragen wordt door mensen die het moeilijk hebben en hier een zorgende werkomgeving vinden.

Een steenworp van “De Kleine Boerderij” ligt “Kolonie 7”, die de geschiedenis van Merksplas gedurende bijna twee eeuwen bepaalde. Hier was een middagpauze voorzien in de brasserie. Ook tijd om wat vaderlandse geschiedenis op te doen in het bezoekerscentrum, een vroegere varkensstal.

In 1822 werd hier door het Nederlandse bewind op 600 ha woeste Kempische zandgrond een “Kolonie van Weldadigheid” gesticht. Armen kregen er een landbouwscholing. Na veel gehakketak eindigde het project voor armoedebestrijding in een strafkolonie voor landlopers. Na afschaffing van de landloperij (in 1993) werd de kolonie omgebouwd tot een domein met bezoekerscentrum, museum, brasserie, feestzaal, vakantieverblijven, … in een uniek landschap doortrokken met majestueuze eikendreven. Een aangewezen startpunt voor wandel- en fietstochten. De site werd recent toegevoegd aan de UNESCO werelderfgoedlijst. .

In een groendomein van 13 ha bevindt zich het “Arboretum van Kalmthout”, een botanische tuin met 7000 plantensoorten (veelal bomen, geduid met naamopgave). Het domein startte midden 19e eeuw als een boomkwekerij, werd even bedreigd door verkaveling, maar groeide door de inzet van nieuwe eigenaars uit tot een arboretum met een internationale reputatie. Sinds 1986 is het een publiek domein beheerd door de provincie Antwerpen. Toverhazelaars zetten reeds eind januari het arboretum in kleur en dat festijn gaat door tot in de late herfst, wanneer de laatste merkwaardige boom zijn blad verliest.

Vooraleer huiswaarts te keren werden de Latijnse plantennamen nog even doorgespoeld in een bruin café nabij de Kalmthoutse Heide.